Çocuklar kendini 2 yaş civarında başkalarından ayırt etme farkındalığına ulaştığında benlik kavramı ilk kez bu dönemde gelişmeye başlar. 20 yaşlarına gelindiğinde iyice belirginleşmeye başlar, bireyin yaşamı süresince de her zaman gelişemeye devam eder. (Kaya,1997)
Benlik saygısı gelişimi özellikle erken çocukluk döneminde anne babanın tutumlarına bağlı olarak gelişim gösterir ve benlik saygısının temelleri atılan bu dönemden başlayarak yaşamın ilerleyen yıllarında bu kavramın yerleştiği görülür. Bu yüzden erken çocukluk döneminde anne babanın tutumu son derece önemlidir. Özellikle anne babanın çocuğunu her koşulda kabul etmesi, olumlu davranışlarına yönelik davranışlarını mutlaka övgü ile karşılık vermesi, çocuğuna değer vermesi, önemsemesi, güçlü yönlerini ortaya çıkarması ve bunların yanı sıra çocuğunu empatik bir yaklaşım ile etkin bir şekilde “sen” dili yerine “ben” dilini kullanarak dinlemesi çocuğun benlik saygısı gelişiminde son derece önemlidir. (Soyer,2008)
Okul öncesi dönemde (5-6 yaş aralığında) çocuğun akademik anlamda benlik saygısının gelişmeye başladığı süreçtir. Çocuğun bu yaş döneminde tüm okul hayatı sürecinin ve hatta mesleki tercihlerini bile yapabileceği bir dönemin en başındadır. Bu dönemde çocuğun akademik anlamda gelişeceği benlik saygısında anne baba tutumu kadar önemli olan öğretmen yaklaşımı devreye girmektedir. Kişinin akademik anlamda yeterliliğinin ve becerilerinin farkında olabilmesinde öğretmeninin rolü de son derece önemlidir.
Yapılan bir çalışmada anne-babaların çocuk yetiştirme biçimleri ile okul öncesi çocukların akademik benlik saygıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu çalışmaya göre suç ve endişe duygularıyla çocukta anneye karşı oluşan kontrol ve özerklik erkek çocuklarında benlik saygısı düzeylerinde belli yönleriyle olumlu yönde bir ilişki göstermiştir. Bunun yanında annenin öfkesi ve çocuktan uzaklaşması kızların akademik benlik saygısı düzeyi ile olumsuz yönde ilişki göstermiştir. Bunun yanı sıra suç ve endişe yoluyla çocukta oluşan babaya yönelik kontrol ve özerklik ile babanın gösterdiği öfke ve uzaklaşma davranışlarının erkek çocuklarda akademik benlik saygısı düzeyinin bazı yönleriyle olumlu yönde bir ilişkisi olduğu saptanmıştır. Babanın tutarlılığının kız çocuklarının akademik benlik saygısı düzeyiyle ilişkisi ise olumlu yönde olduğu görülmüştür. (Tözün,2010)
Yazar : Çocuk Psikoloğu
